Przewlekła niewydolność żylna dotyczy około 40% Polaków zgłaszających się do lekarza. Jest to choroba o wieloczynnikowej etiologii, dlatego niezwykle ważne jest odpowiednio wczesne wdrożenie profilaktyki. W tym celu warto poznać najważniejsze czynniki ryzyka rozwoju PNŻ.[1]
Przewlekła niewydolność żylna – niemodyfikowalne czynniki ryzyka.
Przewlekła niewydolność żylna jest chorobą na rozwój, której wpływ mają dwa rodzaje czynników. Czynniki genetyczne (dziedziczne) oraz czynniki środowiskowe (styl życia). W tym pierwszym przypadku chodzi przede wszystkim o predyspozycje rodzinne do powstawania PNŻ lub konkretnie choroby żylakowej. Udowodniono, że ryzyko powstania żylaków kończyn dolnych u pacjenta, którego oboje rodziców cierpią z powodu przewlekłej niewydolności żylnej wynosi aż 89%! Jeżeli choroba żylakowa dotyczy wyłącznie jednego rodzica szansa na rozwój PNŻ u potomka wynosi około 42%. Świadczy to jednoznacznie o silnych czynnikach dziedzicznych, które znacząco zwiększają ryzyko zachorowania. Niestety, predyspozycje genetyczne stanowią tzw. niemodyfikowalne czynniki rozwoju przewlekłej niewydolności żylnej.
Do innych niemodyfikowalnych czynników ryzyka należą:
– wiek powyżej 40 roku życia
– płeć żeńska
– ciąża – przy czym istnieje korelacja pomiędzy liczbą ciąż, a dalszym wzrostem ryzyka
– wysoki wzrost [1][2][3]
Przewlekła niewydolność żylna – modyfikowalne czynniki ryzyka.
Drugą grupą czynników ryzyka powstawanie PNŻ są czynniki modyfikowalne, czyli te, które zależą od naszego trybu życia, przyzwyczajeń oraz np. stosowanych leków. Najistotniejszym z nich w rozwoju choroby żylakowej jest otyłość oraz ogólnie pojęty „nieprawidłowy styl życia”. Nadmierna masa ciała oraz brak lub zbyt niska aktywność fizyczna sprawiają, że patomechanizm powstawania patologii w obrębie kończyn dolnych przybiera na sile (otyłość m.in. nasila stan zapalny, a brak ruchu sprzyja zastojowi krwi w układzie naczyń żylnych w obrębie kończyn dolnych). Nie mniej istotne jest zachowanie odpowiedniej higieny pracy. Powstawaniu żylaków sprzyja pozostawanie długo w jednej pozycji. Przede wszystkim stojącej lub siedzącej z kończynami zgiętymi w stawach biodrowych lub kolanowych.
Nie należy również zapominać, ze rozwojowi PNŻ sprzyjają niektóre leki, takie jak np. doustne środki antykoncepcyjne.[1][2][3]
Poznaj rodzaje niewydolności żylnej >>
[1] Pod red. Gajewski P., Interna Szczeklika 2017, wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków, 2017, s:515-521
[2] https://zakrzepica.mp.pl/zylaki/66180,przewlekla-niewydolnosc-zylna – data dostępu: 10.10.2017
[3] Eberhardt R.T., Raffetto J.D., Chronic venous insufficiency., Circulation. 2014 Jul 22;130(4):333-46
